Podatek u źródła – zastosowanie, przykłady, obowiązki

Pojęcie podatku u źródła (z ang. withholding tax) dla wielu jest nieznane lub niezrozumiałe. W dobie globalizacji gospodarki, gdzie wymiana transgraniczna jest na porządku dziennym znajomość tego terminu okazuje się cenniejsza niż myślisz. Z podatkiem u źródła powinni zaznajomić się nie tylko wszyscy księgowi, ale również sami przedsiębiorcy, gdyż to oni inicjują zawierane transakcje. Każdy przedsiębiorca nabywający usługi lub uzyskujący pożyczki od podmiotu zagranicznego powinien sprawdzić swoją wiedzę na ten temat. Nieznajomość prawa podatkowego, w tym zakresie może wiązać się z powstaniem zaległości podatkowej, niezłożeniem wymaganych deklaracji, a w konsekwencji nałożeniem kar przez urząd skarbowy. Z wpisu dowiesz się, czym jest podatek u źródła, kiedy ma zastosowanie oraz jakie są obowiązki z nim związane.

Podatek u źródła – podatek transgraniczny

Podatek ten to zryczałtowany podatek dochodowy, który powstaje wyłącznie w sytuacji, gdy podmiot otrzymujący przychód posiada inną rezydencję podatkową, niż podmiot wypłacający. Dotyczy więc transakcji z podmiotami zagranicznymi. Podatnikiem w tym wypadku jest podmiot otrzymujący wynagrodzenie, jednak płatnikiem, który jest zobowiązany do pobrania podatku jest podmiot wypłacający. Oznacza to, że nabywając usługi wymienione poniżej możemy stać się płatnikiem podatku, nawet o tym nie wiedząc.

Zakres zastosowania podatku – art. 29 oraz 30a UPDOF oraz art. 21 oraz 22 UPDOP

Pełny zakres transakcji wymieniony jest w odpowiednich artykułach ustaw podatkowych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych oraz prawnych.

Skrócona lista transakcji objętych podatkiem u źródła:

• usługi reklamowe, badania rynku, przetwarzania danych
• doradztwo, księgowość, usługi prawne,
• usługi zarządzania i kontroli, rekrutacji pracowników, gwarancji i poręczeń,
• działalność widowiskowa, rozrywkowa oraz sportowa,
• należności z tyt. praw autorskich, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych oraz wzorów zdobniczych,
• opłaty za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, know-how,
• należności za prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego,
• żegluga morska oraz powietrzna z wyłączeniem lotów rejsowych,
• płatności odsetkowe z tyt. pożyczek oraz wypłaty z zysków.

Zakres zastosowania jest szeroki i dość różnorodny, dlatego warto do niego sięgnąć za każdym razem nabywając usługę od podmiotu zagranicznego.

Stawki podatku u źródła – 20%, 10%, 5%, 0%

W pierwszych 7 podpunktach podstawowa stawka wynosi 20%, w wypadku przewozu pasażerów i ładunków stawka wynosi 10%, a do płatności odsetkowych i wypłat z zysku ma zastosowanie zryczałtowana stawka 19%. Stawki te to stawki podstawowe, istnieje jednak możliwość ich obniżenia do przykładowo 10%, 5% lub nawet całkowitego zniesienia obciążenia podatkowego. Możliwość taka wynika z umów bilateralnych o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanych pomiędzy Polską, a innym krajem.

Certyfikat rezydencji oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Jednak by móc stosować obniżone stawki musimy posiadać certyfikat rezydencji podatkowej świadczącego dla nas usługę przedsiębiorstwa zagranicznego. Czym jest rzeczony certyfikat? To zaświadczenie wydane przez organ administracji podatkowej o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych. Dokument ten potwierdza, że dany podmiot podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w swoim kraju. Jest wydawany na jego zapytanie, jednak to w naszym interesie jest uzyskać od niego taki dokument. Od stycznia 2019 roku, dla niewielkich transakcji (do 10 tys, zł rocznie), wystarczy wiarygodna kopia.

Mając certyfikat, możemy sięgać do umowy bilateralnej z danym krajem, w celu sprawdzenia, czy istnieje preferencyjna stawka dotycząca nabywanej przez nas usługi. Polska posiada ponad 90 tego typu umów, pełną listę krajów, wraz z treścią umów znajdziemy tutaj. Umowy te mimo, że przygotowane na respektowanym wzorze przygotowanym przez OECD, różnią się od siebie oraz zawierają inne preferencje. Dlatego też za każdym razem trzeba sięgnąć do umowy z krajem, w którym podatki odprowadza nasz dostawca.

Obowiązki, terminy i deklaracje podatkowe.

Istotne różnice w kwestii terminów płatności podatku oraz deklaracji jakie musi złożyć podmiot nabywający usługi zależą od formy prawnej podmiotu dla którego dokonuje się wypłaty.

Jeśli podmiot ten jest osobą prawną i płaci odpowiednik naszego CITu to, jesteśmy zobowiązani:

• obliczyć, pobrać i odprowadzić podatek do odpowiedniego urzędu – do 7 dnia kolejnego miesiąca po dokonaniu płatności,
• złożyć deklarację CIT-10Z – do końca stycznia,
• złożyć do urzędu oraz przesłać płatnikowi deklarację IFT-2R – do końca marca, (również „zerową”)
• na żądanie podatnika przesłać mu oraz złożyć do urzędu deklarację IFT-2 – do 14 dni od złożenia zapytania.

Jednakże, jeśli podmiot jest osobą fizyczną i płaci odpowiednik PITu to, jesteśmy zobowiązani:

• obliczyć, pobrać i odprowadzić podatek do odpowiedniego urzędu – do 7 dnia kolejnego miesiąca po dokonaniu płatności,
• złożyć deklarację PIT-8AR – do końca stycznia,
• złożyć do urzędu oraz przesłać płatnikowi deklarację IFT-1R – do końca lutego, (również „zerową”)
• na żądanie podatnika przesłać mu oraz złożyć do urzędu deklarację IFT-1 – do 14 dni od złożenia zapytania.

Listę urzędów właściwych z podziałem na województwa znajdziemy tutaj – paragraf 5 dotyczy osób fizycznych, a 6 – osób prawnych.

Przeliczenie płatności w walutach obcych i obliczenie podatku

Płatności na rzecz kontrahenta zagranicznego często będą dokonywane w walucie obcej. Zapłatę taką jesteśmy zobowiązani przeliczyć po odpowiednim kursie na złote. Kursem służącym do przeliczenia jest kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wypłaty dla kontrahenta.

Istnieją 2 „metody” obliczania należnego podatku. Zastosowanie odpowiedniej metody zależy od tego, czy mamy możliwość potrącenia podatku przed dokonaniem płatności, czy podmiot zagraniczny poniekąd wymusza na nas przekazanie pełnej kwoty zobowiązania, np. w formie przedpłaty.

Co do zasady, powinniśmy potrącić wskazany podatek poprzez obniżenie wypłaty na rzecz kontrahenta, w tym wypadku:

podstawa opodatkowania * stawka podatku = podatek

Sytuacja zmienia się jednak, gdy dokonaliśmy już zapłaty w pełnej kwocie, w tym wypadku ma zastosowanie tzw. metoda „ubruttowienia”, tj.:

(kwota płatności : ( 1 – stawka podatku) * stawka podatku = podatek

Przykład:

Należność z tyt. usług doradczych dla podmiotu zagranicznego wynosi 100 euro, przelew został wykonany 31.12.2018 r. Kurs NBP z dnia 28.12.2018 r. 1 EUR – 4,2969 PLN.

• Przeliczenia: 100 EUR * 4,2969 = 429,69 PLN
• Podatek u źródła, gdy:
  • potrącamy przed płatnością – podatek: 430 PLN * 0,2 = 86 PLN
  • wypłaciliśmy całość- podstawa opodatkowania: 429,69 : (1-0,2)= 537 PLN, podatek: 537 PLN * 0,2 = 107 PLN.

Google Adworks – obowiązek złożenia IFT-2R

Kampanie reklamowe przeprowadzone w Internecie to powszechna obecnie forma reklamy swoich usług lub wyrobów. Najbardziej rozpoznawalną formą reklamy są kampanie prowadzone przez Google lub Facebook. Każda z tego typu usług podlega podatkowi u źródła jako usługi reklamowe.  Jednak jego wysokość możemy obniżyć do zera posiadając certyfikat rezydencji, za sprawą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Irlandią. Certyfikat rezydencji Google Ireland za 2018 rok dostępny jest tutaj. Posiadanie certyfikatu zwalnia nas z obowiązku odprowadzania podatku, pozostaje jednak obowiązek złożenia deklaracji IFT-2R. Deklaracja te podsumowuje kwoty wypłacone na rzecz danego podmiotu w całym roku, nawet jeśli odstąpiliśmy od pobrania podatku, mając do tego prawo. Niezłożenie deklaracji w terminie naraża nas na konsekwencje karno-skarbowe.

Najem samochodu, w trakcje zagranicznej delegacji

Kolejnym przykładem (zdecydowanie nietypowym), w którym zobowiązani jesteśmy pobrać i przekazać zryczałtowany podatek dochodowy jest wynajem samochodu za granicą. Sytuacja ta wydaje się absurdalna, ponieważ świadczenie usługi nie odbywa się na terytorium Polski, jednak stanowisko organów pozostaje jak na razie niezmienne. Wynajmując samochód w trakcje zagranicznej delegacji na firmę zobowiązani jesteśmy odprowadzić podatek u źródła. Mając certyfikat rezydencji możemy zredukować obciążenie do 10%, 5% lub 0% – tylko uzyskanie takiego zaświadczenia firmy, z której korzystamy jednorazowo jest trudne. Kolejny problem to podstawa jaką należy przyjąć przy wyliczeniu podatku. Zakładamy, że nie możemy potrącić go z kwoty przekazanej kontrahentowi, więc ma zastosowanie metoda „ubruttowienia”. Faktura za najem krótkoterminowy jest jednak wystawiona z VATem odpowiednim dla kraju, w którym korzystamy z tego typu usługi.

Można zastosować więc 3 podejścia:

• metoda ubruttowienia ze stawką 20% od pełnej kwoty należności przekazanej kontrahentowi – bezpieczna
• metoda ubruttowienia ze stawką 20% wyłącznie od kwoty netto, zgodnie z  wyrokiem NSA syg. FSK 1361/11 z dnia 6 czerwca 2013 r. – dyskusyjna
• metoda ubruttowienia ze stawką obniżoną zgodnie z umową z danym krajem, tylko wtedy gdy posiadam certyfikat podmiotu świadczącego usługę – wymagająca.

Aby uniknąć podatku u źródła wystarczy, że zlecisz obsługę delegacji pracownika zewnętrznej spółce lub koszt wynajęcia samochodu poniesie bezpośrednio pracownik i to na niego będzie wystawiona faktura/rachunek (np. interpretacja Dyrektora KIS z 23 maja 2017 roku, sygn. 0115-KDIT2-3.4010.31.2017.1.KP)

Opłaty za licencje, programy komputerowe, itp.

W wypadku zakupu i użytkowania programu komputerowego, oprogramowania, należy rozpatrzyć cel dla jakiego nabywamy dane oprogramowanie, i tak jeśli:

• oprogramowanie nabywamy, wyłącznie na nasze własne cele oraz nie mamy możliwości wprowadzania modyfikacji oraz udzielania sublicencji – transakcja nie podlega podatkowi u źródła ( np. interpretacja Dyrektora KIS z 15 maja 2018 rok sygn. 0114-KDIP2-1.4010.93.2018.1.PW)
• jesteśmy pośrednikiem w zakupie oprogramowania przez ostatecznego użytkownika, a licencję nabywa bezpośrednio ostateczny odbiorca, a my nie nabywamy licencji, ani jej nie udzielamy – transakcja nie podlega podatkowi u źródła (np. interpretacja Dyrektora KIS z dnia 31.07.2017 sygn. 0111-KDIB2-1.4010.111.2017.1.BJ )
• nabywamy oprogramowanie z możliwością jego edytowania na własne potrzeby, udzielania sublicencji i dystrybuowania na terenie kraju – transakcja podlega pod podatek u źródła i zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Zmiany w przepisach od stycznia 2019 roku

Wprowadzone zmiany będą miały wyłącznie zastosowanie do transakcji przekraczających 2 miliony złotych. Kwota ta dotyczy łącznej sumy wypłacanych wynagrodzeń na rzecz jednego podmiotu. Będą one stosowane głównie do płatności dotyczących wypłat z zysków i niektórych opłat licencyjnych jednak nie tych wskazanych powyżej. Nowy mechanizm spowoduje, że płatnik będzie zobowiązany odprowadzić podatek w pełnej wysokości, a dopiero później wystąpić o jego zwrot będzie mógł podmiot otrzymujący wynagrodzenie lub płatnik. Ministerstwo rozważa przesunięcie terminu obowiązywania zmian, jednak na ten moment brak stosownego rozporządzenia.